Ayşe Hanım  pazarda komşusuyla karşılaşır, yüzü asıktır ve sinirli görünmektedir. Komşusu nedenini sorduğunda Ayşe Hanım şu cevabı verir.

‘’  Hiç sorma, çok stresliyim.’’

Ali Bey, özel bir şirkette uzun mesai saatleri boyunca çalışmaktadır. İşinden memnun olup olmadığını soran arkadaşına şunu  söyler:

  ‘’Çok stresli bir iş.’’

Sizinde hemen hemen her gün duyduğunuz ve kullandığınız cümlelerdir bu tarz ‘’stresli’’ cümleler. Peki ama herkesin dilinde olan stres nedir?

Zorluklar karşısında başa çıkma kaynaklarımızı ve yeteneklerimizi aşan durumlarda yaşanan psikolojik durum olarak tanımlayabiliriz. Stres halk arasında da sıkıntı olarak adlandırılan durumdur. Bireylerin strese karşı ürettiği tepkiler çok çeşitli ve bambaşkadır.Bunun sebebi ise bireylerin farklı yaşamlarının, farklı deneyimlerinin olması ve düşüncelerinin, tepki verme şekillerinin farklı oluşudur.

İnsanlar hayatları boyunca karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmada kendilerini yetersiz hissederler ve bu nedenle strese girerler. Kişinin girdiği bu stres durumunda faydalanması veya zarar görmesi kendisine bağlıdır. Yoğun bir şekilde stresli hissedilen zamanlarda stresin kaynağını bulmaya yönelik araştırma yapmak, beslendiği kaynakları sorgulamak oldukça önemlidir. Bunu araştırırken kişinin kendi kendine durup ‘Şuan stresliyim,gerginim ama bu durumun nedenleri ve kaynağı ne? Stresli ruh halim nereden besleniyor? ’ diye sorması basit gibi görünse de etkili bir yöntemdir. Zira genelde günlük hayatın koşuşturmasından yorulan kişi bu gibi soruları kendine sorup üzerinde düşünmek için çaba sarf etmeyi pek tercih etmez. Bunu yapmak yerine stres halinin kendiliğinden geçmesini bekler veya geçici baş etme becerileri ile rahatlamayı tercih eder.

Stresin beslendiği kaynağını fark ettikten sonra yapılması gereken davranış kontrol edilebilir ve kontrol edilemez kaynakları belirleyip kontrol edilebilir olanları ortadan kaldırmaya yönelik girişimde bulunmaktır. Kontrol edilebilen kaynakları tamamen ortadan kaldırmanızın mümkün olmadığı durumlarda ise doğru olan, onun etkisini en aza indirmek için çabalamak olacaktır.

Stres yaşandığında vücutta olan değişiklikler nelerdir?

Stres sırasında beyin vücuda ya savaş ya da kaç emrini yollar. Bu esnada kalp enerji üretebilmek için, daha hızlı atar ve besinleri daha hızlı pompalamaya başlar. Oksijeni arttırmak için, solunum artar ve kan damarları genişlemeye başlar. Göz bebeklerinde büyüme olur. Dalakta daha fazla kan üretilir. Karaciğer kanın ihtiyacı olan glikozu daha fazla üretir. Sindirimin hızı yavaşlar. Beyin ve kaslar enerjiyi kullanmaya başlar. Bunun uzun sürmesi vücuda zarar verecektir.

Stres hayatın olmazsa olmazlarındandır. Sağlıklı olan stresi yok sayıp onu görmezden gelmek yerine onu mümkün olduğunca kontrol edip olumlu enerjiye çevirmektir.